Narcyz uważa większość ludzi za głupich.

Narcyz uważa większość ludzi za głupich, ponieważ jest to najprostszy sposób na podtrzymanie jego iluzji własnej, wyjątkowej inteligencji. Ocena na osi "głupi-mądry" tworzy uproszczoną hierarchię, w której on zawsze może postawić siebie na szczycie, a inne, bardziej złożone cechy ludzkie są ignorowane, bo nie służą mu do budowania poczucia wyższości.

"Głupi-Mądry": Uproszczona Hierarchia Świata

Umysł narcyza dąży do upraszczania świata w taki sposób, by jego ego było bezpieczne. Podział ludzi na "mądrych" (czyli jego samego i garstkę tych, którzy się z nim zgadzają) i "głupich" (całą resztę) jest niezwykle wygodny.

• Tworzy łatwą do zarządzania hierarchię: W tym systemie nie ma miejsca na niuanse. Albo ktoś jest na jego poziomie intelektualnym, albo jest znacznie niżej. To daje mu poczucie porządku i kontroli nad otoczeniem społecznym.
• Kryterium oceny jest on sam: Ktoś jest "głupi" nie dlatego, że ma niższy iloraz inteligencji, ale dlatego, że myśli, działa lub czuje inaczej niż narcyz. Każda decyzja niezgodna z jego logiką jest automatycznie dowodem na czyjąś "głupotę". To pozwala mu czuć się nieomylnym wzorcem mądrości.

Dlaczego Inne Cechy Się Nie Liczą? Dewaluacja Tego, Czego Się Nie Posiada

Narcyz ignoruje inne cechy, takie jak dobroć, empatia, uczciwość czy cierpliwość, z dwóch głównych powodów:

1. Nie służą do budowania dominacji: Wartości te są związane z budowaniem więzi i relacji, a nie z wygrywaniem i dominacją. Narcyz nie widzi w nich praktycznej korzyści dla siebie. Dobroć czy empatia nie dają mu poczucia władzy, więc w jego systemie wartości są bezużyteczne.
2. Są to cechy, których sam nie posiada: To kluczowy mechanizm obronny. Ponieważ sam ma deficyty w obszarze empatii czy łagodności, musi te cechy zdewaluować, aby chronić swoje ego. W jego umyśle "dobroć" staje się "naiwnością", "empatia" – "przesadną wrażliwością", a "uczciwość" "głupotą, która nie popłaca". Znacznie łatwiej jest gardzić cechą, której się nie ma, niż przyznać się do własnego braku.

Sprzeczność w Działaniu: "Nie Oceniam" vs. "On jest Głupi"

Ta sprzeczność doskonale pokazuje konflikt między fasadą a prawdziwą naturą narcyza.

• "Nie oceniam ludzi" – To jest Fasada: Narcyz chce być postrzegany jako osoba obiektywna, racjonalna i sprawiedliwa. Publiczne przyznanie się do tego, że nieustannie ocenia i szufladkuje ludzi, zniszczyłoby ten wyidealizowany wizerunek. Dlatego zaprzecza.
• "Dlaczego on jest taki głupi..." – To jest Prawdziwa Natura: To jest jego autentyczny, niefiltrowany tok myślenia, który wymyka mu się spod kontroli. Potrzeba natychmiastowego podniesienia własnej samooceny poprzez zdewaluowanie kogoś innego jest tak silna, że na chwilę przebija się przez wyuczoną fasadę. W tym jednym zdaniu ujawnia całą swoją pogardę i poczucie wyższości.

Podsumowując, ten system oceny nie ma nic wspólnego z realną analizą ludzkich charakterów. To psychologiczna strategia przetrwania, która upraszcza świat do gry, w której narcyz, jako jedyny sędzia i zawodnik, zawsze wygrywa, potwierdzając swoją rzekomą intelektualną supremację.